Παθήσεις χωρίς περιτοναϊκή διασπορά

Υπάρχουν παθήσεις χωρίς περιτοναϊκή διασπορά, στις οποίες όμως η πιθανότητα ανάπτυξής περιτοναϊκής κακοήθειας είναι μεγάλη. Οι παθήσεις αυτές είναι η διάτρηση γαστρεντερικού καρκίνου ή οι τοπικά προχωρημένοι όγκοι ή τέλος οι όγκοι που αναπτύσσονται σε στενά χειρουργικά όρια εκτομής, όπως είναι η κεφαλή του παγκρέατος, οι όγκοι του ορθού ή οι όγκοι της γαστροοισοφαγικής γωνίας. Στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιείται προφυλακτικά η υπέρθερμη διεγχειρητική ενδοπεριτοναϊκή χημειοθεραπεία (HIPEC), ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες τοπικο-περιοχικών υποτροπών της νόσου.

Ο μηχανισμός ανάπτυξης των δευτεροπαθών όγκων υποτροπής οφείλεται στον εγκλωβισμό καρκινικών εμβόλων στις περιοχικές τραυματισμένες χειρουργικά περιτοναϊκές επιφάνειες. Αυτά προέρχονται από τον τραυματισμό των διαμέσων ιστών, την εξαίρεση των πιθανώς διηθημένων λεμφικών περιοχικών στελεχών ή από απώλειες φλεβικού αίματος. Τα εγκλωβισμένα καρκινικά έμβολα, κατά την φάση επούλωσης του τραύματος, εξαιτίας της εναπόθεσης ινικής, της συμμετοχής κυττάρων φλεγμονής και κυρίως της επίδρασης που υφίστανται από τους παράγοντες ανάπτυξης, δίδουν γένεση στους τοπικο-περιοχικούς όγκους των υποτροπών, μέσα σε 2-3 χρόνια από της αρχικής επεμβάσεως.

Κατά την στιγμή της αρχικής επεμβάσεως, τα καρκινικά έμβολα είναι μικροσκοπικά. Έτσι, αποτελούν ιδανική εστία δράσης των κυτταροστατικών, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να τα εκριζώσουν.

Στις περιπτώσεις ορθο-κολικού καρκίνου χρησιμοποιείται η μιτομυκίνη. Το ίδιο συμβαίνει και στις περιπτώσεις γαστρικού καρκίνου, όπου όμως μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο συνδυασμός πλατίνης-μιτομυκίνης για μιάμιση ώρα. Στην περίπτωση του καρκίνου του παγκρέατος χρησιμοποιείται η γεμσιταμπίνη επί μία ώρα. Στην περίπτωση των σαρκωμάτων χρησιμοποιείται ο συνδυασμός πλατίνης-δοξορουμπικίνης για μιάμιση ώρα.